جایگاه بازیکنان ایرانی، متزلزل‌تر از همیشه

در سال‌های اخیر، فوتبال ایران به طور چشمگیری به حضور لژیونرهای خود در کشورهای خارجی، بویژه قاره اروپا وابسته بوده است. با این حال، در دو سه سال گذشته، شاهد کاهش حضور ستاره‌های فوتبال ایران در سطوح بالای لیگ‌های اروپایی هستیم. این ماجرا به وضوح در داستان انتقال سردار آزمون از بایرلورکوزن آلمان و آاس رم ایتالیا به شباب‌الاهلی امارات و همچنین پیوستن سامان قدوس به باشگاه‌ اتحاد کلبا نمایان شده است.

بازیکنان باکیفیت ایرانی در چند سال گذشته حضور پرتعدادی در لیگ‌های کشور‌های اروپایی مثل پرتغال، بلژیک، اسپانیا، انگلیس و سایر لیگ‌های نامدار اروپایی داشتند اما اکنون نزدیک به 4 سال است که فوتبال ایران عملاً خروجی جدیدی از لیگ داخلی به فوتبال اروپا نداشته و بازیکنان ایرانی شاغل در اروپا هم به بازار‌های آسیایی و کشور‌های حوزه خلیج فارس دیپورت شدند.

در حالی که مسیر لژیونرها برای ستاره‌های ایرانی به نظر بسته شده، کشورهایی همچون کره جنوبی و ژاپن، همچنین کشورهای آسیایی دیگر مانند ازبکستان، به راحتی بازیکنان خود را به تیم‌های مطرح اروپایی می‌سپارند.

به عنوان مثال، خوسانوف به تازگی به منچسترسیتی پیوسته و این مسأله به روشنی نشان‌دهنده تناقض در پیشرفت بازیکنان ایرانی نسبت به همتایان آسیایی آنهاست.

با ادامه این روند، ستاره‌های فوتبال ایران عملاً از چرخه بازار اروپا خارج خواهند شد و فوتبال کشور ما دیگر قادر نخواهد بود سهمی از این بازار مهم را از آن خود کند. شایسته توجه است که کیفیت فوتبالیست‌های ایرانی که مدت‌هاست در تیم‌های خارجی بازی می‌کنند، در مقایسه با گذشته دچار افت قابل ملاحظه‌ای شده است. به عنوان مثال، علیرضا جهانبخش، پس از سال‌ها بازی در لیگ‌های معتبر هلند و انگلستان، اکنون در وضعیتی قرار دارد که چندین ماه بدون تیم بوده است. همچنین کریم انصاری‌فر پس از تجربه بازی در تیم‌های بزرگ اروپایی، در وضعیت مشابهی به سر می‌برد.

نکته‌ای که باید بر آن تأکید شود، این است که تمامی این بازیکنان لژیونر، چندین سال پیش چهره‌های امیدبخش فوتبال ایران بودند اما با افزایش سن آنها عملاً نتوانسته‌ایم جانشینان مناسبی برای‌شان تربیت کنیم تا از حضور و عملکرد موفق ستاره‌های ایرانی در بازار اروپا بهره‌مند شویم. در چند فصل اخیر، هیچ ستاره‌ای به تیم‌های اروپایی و درجه یک نپیوسته است. افت کیفیت بازی‌ها، پیر شدن ستارگان گذشته، حاشیه‌های غیرفوتبالی و عدم تزریق جوانان به تیم‌های بزرگ، همگی در این ناکامی‌ها تأثیرگذار بوده‌اند. از سویی، ممکن است در سال‌های آینده استعداد ذاتی برخی از فوتبال‌دوستان ما به حل این مشکلات کمک کند.

فوتبال ایران به وضوح از کمبود ستاره و پدیده‌های مطرح رنج می‌برد و بازیکنانی که امید به پیشرفت آنها و رسیدن به تیم‌های بزرگ اروپایی وجود دارد، انگشت‌شمارند. همچنین، عملکرد ضعیف تیم ملی در جام جهانی و برخی مشکلات دیگر، مانع از شکل‌گیری انتقالات چشمگیر برای بازیکنان ایرانی در سال‌های اخیر شده است.

در نهایت، اگرچه تاریخ فوتبال ما همیشه مملو از استعدادها بوده، اما به نظر می‌رسد نیازمند تحولاتی اساسی هستیم تا بتوانیم دوباره در سطح بین‌المللی درخشش قابل ملاحظه‌ای داشته باشیم.